کتاب جغرافیای فرهنگی جهان اسلام (مطالعه موردی ده کشور اسلامی منتخب) از سری انتشاراتدانشگاه امام صادق علیه السلام چاپ و منتشر شد. این کتاب که توسط علی تألیف شده است، ویژگی های ده کشور اسلامی را در ابعاد مختلف طبیعی، انسانی و فرهنگی مورد بررسی و مطالعه قرار می دهد. این کشورها شامل افغانستان، پاکستان، آذربایجان، ترکیه، عراق، سوریه، لبنان، بحرین و یمن و عربستان است.
به لحاظ اهمیت روز افزون فرهنگ» و توجه جغرافیای فرهنگی به دو حیطه فرهنگ و جغرافیا، این حوزه می تواند با تبیین و تفسیر علل و روابط پدیده‌های جغرافیایی (اعم از انسانی و طبیعی) در مناطق گوناگون به حل مسائل مختلف فضاهای جغرافیایی کمک شایان کند. این مسائل می تواند ابعاد گوناگونی نظیر احساس تعلق مکانی، صلح و امنیت منطقه ای، هویت، قومیت ها و . را در برگیرد.
شناخت مختصات جغرافیای فرهنگی کشورهای مسلمان در تدوین برنامه های عملیاتی و کاربردی به کار گرفته می شود و بخشی از اطلاعات مورد نیاز دست‌اندرکاران تگذاری و برنامه ریزی را تأمین می‌کند. این کتاب ضمن تأکید بر پنج مفهوم کلیدی این حوزه یعنی ناحیه، اشاعه، چشم‌انداز، بوم شناسی و درهم تنیدگی فرهنگی ، به زیربخش های جمعیت، جغرافیای دین، اقتصاد، فرهنگ، ژئوپلیتیک و موقعیت استراتژیکی، قومیت و نژاد و زبان تقسیم شده است.
مطالعه این کتاب به همه محققان، دانشجویان بویژه دانشجویان جغرافیای انسانی و فرهنگی، دانشجویان علوم ی و روابط بین الملل و دست اندرکاران سازمان های فرهنگی و ارتباطی که قصد آشنایی با سرزمین، هویت، زبان و قومیت و دین و مذاهب کشورهای اسلامی را دارند، پیشنهاد می شود.
در جغرافیا، مکان و انسان و عملکردهای او موضوعیت دارد و تعامل و ارتباط بین این دو مطالعه می شود. نخستین مواجهه انسان در فرایند شناخت، محیط پیرامون اوست و در این ارتباط دو طرفه، کنش و واکنش هایی صورت می‌گیرد. هر کنش و رفتاری در مکانها بر اساس یکسری مولفه های شناختی رخ می دهد. از اینرو، رفتارهای متعدد نتیجه شناخت های متعدد از محیط است و به عبارت دقیق‌تر هر شناختی یک کنش خاص را به دنبال دارد.
در جغرافیای رفتاری، رفتار خاص محصول ادراک و شناختی است که فرد نسبت به محیط پیرامون خود دارد. چرا که کنشها و رفتارهای انسانی در محیط جغرافیایی از فیلترهای فرهنگی و معنایی و زبانی عبور می کند تا منجر به رفتار شود. در فرایند شناخت مراحل ادراک حسی، ادراک عقلی، شناخت، عزم و اراده (تصمیم) و نهایتاً کنش و رفتار طی می شود.
مقاله رویکردی ادراکی به محیط در جغرافیای رفتاری» از جمله موضوعاتی است که برای آشنایی دانشجویان، علاقه‌مندان و پژوهشگران حوزه جغرافیای فرهنگی نوشته شده است. این مقاله مورد پذیرش مجله رشد آموزش جغرافیا قرار گرفته و در شماره 115 پاییز 1395 به چاپ رسیده است. به لینک مجله به آدرس زیر مراجعه شود:
http://www.roshdmag.ir/fa/magazine2/showissue/1283
کتاب دریچه ای مفهومی به ایثار اجتماعی در زمستان سال 1398 در انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام منتشر شده است.
در مقدمه کتاب آمده است:
ایثاراجتماعی به عنوان یک مولفه دگرخواهانه، یکی از عوامل ایجاد و تقویت سرمایه اجتماعیاست که از نتایج آن می توان به احساس تعلق و اعتماد عمومی اشاره کرد.
کتابحاضر مجموعه مباحثی است که در 15 نشست علمی در قالب "هیأتاندیشه‌ورز ایثار اجتماعی" در دانشگاه امام صادق علیه‌السلامو با حمایت دبیرخانه شورای عالی ترویج و توسعه فرهنگ ایثار و شهادت تشکیل شده وتلاش می‌کند مسئله ایثار اجتماعی را از دریچه‌های مختلف مفهومی و نظری مورد بررسیو کنکاش قرار دهد.
اعضای علمی هیات اندیشه ورز که مباحثو مباحثه آنها سنگ بنای این کتاب را گذاشته است؛ آقایان دکتر محسن ردادی، دکتروحید یاوری، دکتر سید مهدی غمامی، دکتر محمد سلیمانی، دکتر سیدمجید امامی، دکترعلی و دکتر سیدجواد حسینی بودند.
همچنینآقایان دکتر سیدمجید امامی و دکتر علی به عنوان همکاران وهمفکران این اثر بودند که حمایت و کمک های زیادی در جهتتدوین این اثر داشتند.
ا
Cultural Atlas
The Nature, Process and its Applications
اطلس فرهنگی شامل اطلاعات تلفیقی گوناگون در قالب نقشه‌هایموضوعی در حیطه فرهنگ است. اینگونه اطلس‌ها در یک یا چند موضوع فرهنگی و در ابعادمکانی و زمانی تهیه میشود. از این اطلاعات گسترده، دقیق و جامع میتوان در مراحلمختلف تگذاری و برنامه‌ریزی بهره گرفت. این کتاب پیش‌درآمدیبرای ورود به مباحث نظری و ملاحظات کاربردی اطلس فرهنگی است. این اثر علاوه بر توضیحو تشریح مفاهیم و اصطلاحات تخصصی، به تبیین چیستی، ضرورت‌ها، و چگونگی تهیه و تدویناطلس فرهنگی می‌پردازد. قابلیت‌ها و مزایای متعدد اطلس فرهنگی از جمله جامعیت داده‌هاو اطلاعات، شناسایی مسائل گوناگون فرهنگی و رصد دقیق این مسائل در ابعاد مکانی و فضاییموجب اقبال تگذاران، مدیران و برنامه‌ریزان فرهنگی در بهره‌گیری از این ابزار ارزندهشده است. مطالعه این کتاب به مسوولان فرهنگی و اجتماعی، دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌هایفرهنگ، جغرافیای فرهنگی، فناوری و ارتباطات پیشنهاد میشود.
این کتاب در اردیبهشت ماه 1397 توسط دکتر علی و در انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام چاپ و منتشر شد. 
| یکی از شیوه‌های تحلیل پدیده‌های فرهنگی در حوزه تگذاری فرهنگی تهیه اطلس فرهنگی است. در کشورهای توسعه‌یافته مانند فرانسه، آمریکا، انگلستان و روسیه داده‌های پایه فرهنگی و مردم‌شناختی در مهندسی فرهنگی (کلان) کشورشان به‌طور مستمر مورد استفاده قرار می‌گیرد و نتایج آن در اطلس فرهنگی ارائه میشود. به هر حال، هرگونه اقدام و فعالیتی در دایره ارزیابی تأثیرات اجتماعی و یا پیوست‌نگاری فرهنگی و در نگاهی کلان‌تر تدوین چارچوب تگذاری فرهنگی در کشور مانند تدوین نقشه مهندسی فرهنگی کشور، نیازمند خوانشی فرهنگی در قالب شاخص‌ها و مؤلفه‌هایی فرهنگی است که یکی از آنها اطلس فرهنگی میباشد. اینمقاله در دوره 24 شماره 52 پاییز وزمستان دو فصلنامه دین و ارتباطات چاپ شده است. |
مقاله معرفی و نقد کتاب اقوام ایرانی و نقشآن در حاکمیت در شماره 13 و 14 فصلنامه نقد کتاب تاریخ سال 1396منتشر شد. در این مقاله ضمن معرفی کتاب به نقد شکلی و محتوایی پرداخته شده است.
تنوع و تکثر قومی در ترکیب جمعیتی ایرانموضوع مهمی است که توجه نویسندگان مختلف به خود جلب کرده است. حضور قومیت هایمختلف فارس، آذری، کرد، بلوچ، ترکمن، عرب و لر در جغرافیای فرهنگی ایران بیانگرچنین تنوعی است. مدیریت ی و فرهنگی در پهنه جغرافیای فرهنگی ایران نیازمندشناخت شاخه‌های گوناگون و متنوع زبانی، مذهبی، قومی و فرهنگی کشور است.
کتاب متون تخصصی انگلیسی با شمارگان 3000 جلد توسط انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح در سال 1392 به چاپرسید. این کتاب شامل 16 درس برای استفاده دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد ودکترای رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی می باشد.
Lesson 1 | APPROACHING THE RURAL |
Lesson 2 | DEVELOPING THE RURAL |
Lesson 3 | Rural Property Planning |
Lesson 4 | Human Elements in Rural Analysis |
Lesson 5 | RURAL SETTELMENT |
Lesson 6 | AGRICULTURE |
Lesson 7 | TRANSITIONAL SETTLEMENT |
Lesson 8 | MOBILITY IN RURAL AREAS |
Lesson 9 | QULITY OF LIFE(1) |
Lesson 10 | QUALITY OF LIFE(2) |
Lesson 11 | RURAL TOURISM |
Lesson 12 | GIS FOR RURAL GEOGRAPHY |
Lesson 13 | Green Revolution |
Lesson 14 | RURAL POVERTY |
Lesson 15 | RURAL TRANSPORT |
Lesson 16 | LOCATION THEORY
|
مقالههژمونی فرهنگ بر جغرافیا معرفی و نقدی است بر کتاب اصول و مبانی جغرافیای فرهنگیبا تأکید بر ایران که در شماره 13 فصلنامهنقد کتاب علوم اجتماعی سال 1396 منتشر شده است.
لینک دانلود مقاله در آدرس http://ssbr.faslnameh.org/browse.php?mag_id=9&slc_lang=fa&sid=1
در بخشی از این مقاله آمده است:
این کتاب نخستین اثر تألیفی در حیطة جغرافیای فرهنگی است که بارویکرد فرهنگی ـ ی در چهار فصل و یک مقدمه به رشتة تحریر درآمده‌است. این کتاببه‌عنوان منبع درسی برای دانشجویان مقطع کارشناسی جغرافیا نوشته شده و با طرحمباحثی مرتبط به‌دنبال شناساندن اصول و مبانی این شاخه از جغرافیای انسانی است.
موضوع انسان» از بنیادی‌ترین موضوعات و مفاهیم در علوم انسانی واجتماعی به‌شمار می‌آید. علوم اجتماعی و شاخه‌های متعدد آن، همواره موضوع انسان رامطمح نظر داشته و دیدگاه‌ها و مباحث و نظریه‌های خود را در ارتباط با هستة اصلیاین علوم یعنی انسان» ارائه می‌دهند. به‌طور مثال جامعه‌شناسی به مطالعة انسان دراجتماع براساس سه مفهوم محوری فرد»، گروه» و جامعه» می‌پردازد. علوم ی بهمطالعة نظام‌مند رفتار، تفکرات و فعالیت‌های ی انسان برمبنای مفاهیمی همچون حکومت»و ت» و قدرت» می‌پردازد. جغرافیا به دو مفهوم کلیدی محیط طبیعی» و انسان»و رابطة میان آنها عنایت می‌کند و فرآیندها و نتایح حاصل از روابط انسان و محیطرا رصد می‌کند. بنابراین، نقش محوری انسان در رشته‌های مختلف علوم انسانی و اجتماعی، نقشی بی‌بدیل است.
تاریخ علم جغرافیا نشان می‌دهد تا قبل از قرن بیستمتوجه به محیط طبیعی، مفهوم انسان» را تحت‌الشعاع خود قرار داده‌است. به‌طوری‌کهدر یک دورة طولانی پارادایم
مقاله "بحران هویت در عربستان سعودی" توسط دکتر علی با رویکرد جغرافیای فرهنگی در شماره37 (شماره اول از دوره چهارم -مرداد 1395)ماهنامه انقلاب اسلامی از صفحه 168 تا 8 منتشر شد.
یادآور می شود مقاله به اشتباه به نام دکتر حسن بشیر درج شده بود که این اشتباه در شماره بعدی (شهریور
95 - شماره 38) تصحیح و به نام علی اصلاح شد.
تحولات هویتی کشورها ناشی از عوامل گوناگون ی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که در جهان امروز به سرعت در حال تغییر و دگرگونی است. بررسی حوادث و رویدادهای ی و تاریخی جهان نشان می‌دهد که پس از یک دوره هویت‌سازی‌های دولت‌های جدید که از آن میتوان به صنعت هویت ملی» یاد کرد، هویت‌های جدیدی شکل گرفته و در حال هویت‌یابی هستند. با فروپاشی امپراتوری عثمانی به وسیله غرب و تجزیه آن به کشورهای جدید، دولت ـ ملت‌های جدیدی در آسیای جنوب غربی ساخته شد. عربستان سعودی یکی از کشورهای جدیدی بود که پس از غلبه آل‌سعود بر سایر اقوام و قبایل عربستان، در سال 1932م. به عنوان یک کشور مستقل ایجاد شد. عبدالعزیز پس از فتح مکه و مدینه، ابتدا خود را پادشاه نجد و حجاز و سپس پادشاه عربستان سعودی نامید. ملک عبدالعزیز ابتدا 29 سال بر منطقه نجد و سپس 22 سال بر عربستان حکومت کرد.
مقاله ای با عنوان جغرافیای فرهنگی ظهور: بازخوانی موقعیت ها و سرزمین های موضوع فتن و علائم ظهور در اخبار شیعی در همایش بین المللی دکترین مهدویت که در تاریخ 31 و 30/2/95 در شهر قم برگزار شد، ارائه گردید.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)دکتر علی ، پژوهشگر جغرافیای فرهنگی دانشگاه امام صادق(ع) امروز، ۳۰ اردیبهشتماه در کمیسیون دانشگاهی دوازدهمین همایش دکترین مهدویتدر مقاله‌ای با عنوان جغرافیای فرهنگی ظهور: بازخوانی موقعیت‌ها و سرزمین های موضوع فتن و علائم ظهور در اخبار شیعی گفت: این مسئلهموضوعی میان رشته‌ای است که در ایران کمتر به آن پرداخته شده است. در جغرافیای فرهنگی ظهور چند منطقه فرهنگی و تمدنی نقش اساسی ایفاء می‌کنند که ویژگی‌های جغرافیایی این سرزمین‌ها از منظر فرهنگی و تمدنی مدنظر است. شناخت این مناطق در دوره معاصر ما و در برنامه کلان احیای تمدن نوین اسلامی پیش رو می‌تواند بسیار راهبردی و کارساز باشند. وی ادامه داد: عراق و به طور مشخص کوفه محل رویدادهای بسیاری در آخرامان است. این ناحیه فرهنگی به دلیل حضور انبیاء الهی از مرکزیت و اهمیت خاصی برخوردار است و این جایگاه تا قیام آخرامان و پایتختی این شهر به عنوان مرکز ملک عظیم و مرکز حکومت حضرت قائم (عج)ادامه دارد.
، شامات را از جمله سوریه فعلی و فلسطین را از دیگر جغرافیای ظهور برشمرد و گفت: موقعیت جغرافیایی و استراتژیک، دسترسی به دریای مدیترانه و همجواری با تمدن مصر از ویژگی های این منطقه است که بر این اساس میتوان این منطقه را چهارراه جهان نامید.
همچنین ایشان گفت: بخش عمده روایات آخرامانی شامات به آخرین مرحله خروج سفیانی می‌پردازد. بنابراین منطقه شامات به دلیل خروج سفیانی از مناطق مهم در آخرامان است. بیان کرد: جزیرة العرب و یمن در جغرافیای ظهور موضوعیت دارد و از علائم محتوم است، منطقه مصر نیز به لحاظ فرهنگی از دیگر مناطق راهبردی دوره ظهور است که در روایات بیان شده است. عنوان کرد: ایران نیز از مناطقی است که در جغرافیایی ظهور نقش دارد و ایرانیان امام را یاری خواهند کرد و از آنان با عنوان جنبش خراسانی و اهل قم و یاد شده است.
در ادامه افزود: تهایی در جهت تغییر وضعیت جغرافیای فرهنگی ظهور دنبال می شود که عبارتست از: الف) محروم سازی و جداسازی برای انفکاک بین نواحی فرهنگی ظهور که اخیرا به سه شکل پیگیری می شود: 1- تجزیه کشورهای مسلمان بویژه کشورهای با اکثریت جمعیت شیعه. نظیر آنچه در عراق رخ داده است2- مبارزه با دولت‌ها و جنبش‌های شیعی مثل دولت شیعی در عراق 3- منزوی کردن و قطع ارتباط کشورهای منطقه مقاومت. ب) استیلای فرهنگی و محو ارزشهای اسلامی مانند ترویج افراطی گری مذهبی، مصرف گرایی، ترویج بی حجابی در جامعه مسلمین، و .ج) ترویج جهان وطنی برای کسانی که عمدتا با شبکه مجازی کار می کنند. د) تخریب آثار و اماکن فرهنگی و تمدنی همانند تخریب مکانهای مقدس و تشدید حملات به این مکانهای مقدس. و هـ)خلق جغرافیای فرهنگی جدید و ساختگی و ایجاد مکانهای اهریمنی از طریق نمادسازی های شیطانی و غیرالهی از دیگر برنامه های این گونه تهاست.
وی با اشاره به استفاده هوشمندانه انبیاء از سرزمین های تاثیرگذار عصر ظهور گفت: انقلاب اسلامی ایران با تاثیرات خود در مسیر ظهور نقش راهبردی دارد.
آدرس سایت خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا)
http://iqna.ir/fa/news/3499566/بررسی-جغرافیای-فرهنگی-عصر-ظهور-در-مقاله-پژوهشگر-دانشگاه-امام-صادقع
منبع: خبرگزاری ایکنا
مقاله جغرافیای مصر از منظر هویت و فرهنگ اسلامی در شماره 32 و 33 (اسفند 1394 و فروردین 1395 از ص 223 تا 253 ) ماهنامه فرهنگ اسلامی توسط دکتر علی چاپ و منتشر شد. در این مقاله آمده است:
هویت اسلامی در واقع پذیرش ارزشها و اصول اسلامی است که بر پایه دین اسلام شکل گرفته است. بر همین اساس، در کشورهای اسلامی،اسلام مهم‌ترین و برجسته‌ترین منبع و عامل فرهنگ‌ساز و هویت‌ساز است.
درباره این سایت